Pierwsze książeczki dla dzieci

Pierwszy rok życia maluszka jest bardzo intensywny, jeśli chodzi o rozwój. W jaki sposób on będzie przebiegał, w dużej mierze zależy od rodziców i od tego w jaki sposób będą stymulować jego zmysły.

Ważne jest, aby każdą zabawkę dostosować do wieku rozwojowego dziecka. Ta zasada dotyczy również wyboru pierwszych książeczek, przede wszystkim tych sensorycznych, których celem wsparcie prawidłowego rozwoju zmysłów dziecka, zwłaszcza wzroku, dotyku, słuchu i smaku.

Co warto wiedzieć o rozwoju zmysłów dziecka przy wyborze pierwszych książeczek?

Dziecko odczuwa bodźce zmysłowe już od pierwszych dni swojego życia, a niektóre jeszcze w okresie prenatalnym. Informacje, które otrzymuje ze świata są nowe i nieznane, a narządy zmysłów dopiero rozwijają się, dlatego ważne jest, aby odpowiednio je stymulować.

• Zmysł dotyku

Zmysł dotyku aktywuje się w okresie płodowym. Po urodzeniu jest głównym narzędziem poznania, w związku z tym należy dostarczać niemowlęciu zabawki, książeczki o różnych kształtach i fakturach, aby pomóc w jego rozwoju. Rozwój zmysłu dotyku wiąże się również z rozwojem sprawności manualnej, potrzebnej, aby w przyszłości dziecko bez problemu posługiwało się sztućcami, kredkami i długopisem, czy ołówkiem. Od pierwszego roku życia, kiedy maluszek sam siedzi, można mu pozwalać próbować zarówno jeść łyżką, jak i posługiwać się kredkami czy pisakami dobranymi odpowiednio do wieku. Ćwiczenie czyni mistrza, dlatego odpowiednio stymulowana sprawność daje szansę na przejęcie kontroli nad eksplozywnością ruchów.

• Zmysł smaku

Mimo, że kubki smakowe powstają również w okresie prenatalnym, a tym samym wykształca się zmysł smaku, to dopiero ok. trzeciego miesiąca życia niemowlę zaczyna „smakować” swoje paluszki, a następnie różnego rodzaju przedmioty, począwszy od rogu pieluszki, czy przypadkowo złapanej grzechotki. Dopiero roczne dziecko przed włożeniem do buzi poświęci więcej czasu na obejrzenie przedmiotu.

Podobnie jak przez dotyk, również przez wkładanie do ust zabawek, czy pierwszych książeczek edukacyjnych, dziecko poznaje ich faktury oraz temperaturę, w zależności od tego, z czego są zrobione ich części. „Smakowanie” różnego rodzaju przedmiotów nie tylko zaspokaja ciekawość dziecka, ale także uwrażliwia jamę ustną, przygotowując ją do opanowania sztuki gryzienia, żucia i połykania, przygotowuje narządy mowy do artykulacji, łagodzi dolegliwości związane z ząbkowaniem, a także przygotowuje narządy mowy do artykulacji.

W związku z tym, aby odpowiednio stymulować zmysły dotyku i smaku, ważne jest, aby książeczki były zrobione z różnego rodzaju materiałów, o różnych fakturach.

• Zmysł wzroku

W pierwszym miesiącu życia dziecko widzi najlepiej z odległości około 20 – 30 cm, bo obraz wciąż jest rozmazany. Najbardziej zauważalne są zestawienia dużych wzorów o kontrastowych kształtach. Noworodek lepiej widzi to, co znajduje się na obrzeżach pola widzenia, od tego, co w centrum. W kolejnych miesiącach zaczyna dostrzegać skomplikowane kształty oraz silnie skontrastowane powierzchnie.

Dopiero w wieku ok. sześciu miesięcy lepiej dostrzega otaczający go świat oraz wielkość, kształt, a nawet fakturę przedmiotów. Roczne dziecko natomiast dobrze rozróżnia szczegóły i ocenia odległości, a pole widzenia ma prawie takie szerokie jak osoba dorosła. Zatem książeczki dla noworodków powinny zawierać kontrastowe, wyraźne obrazki. Dopiero kilkumiesięczne niemowlę zainteresuje się kolorowymi książeczkami.

• Zmysł słuchu

Noworodek ma dobrze rozwinięty słuch. Potrafi rozróżniać barwy dźwięków. Jest to cecha, która z czasem zanika i tylko niewiele osób zachowuje ją na całe życie. Do piątego roku życia dzieci poznają świat bardziej za pomocą słuchu niż wzroku, dlatego należy go odpowiednio stymulować poprzez różnego rodzaju, spokojne dźwięki.

Zauważalne jest również większe zainteresowanie u maluszków zabawkami, które wydają jakiś dźwięk, np. grzechoczą czy szeleszczą. Jest to ważna informacja także przy wyborze pierwszej książeczki edukacyjnej.

Jaką książeczkę edukacyjną wybrać?

Dla noworodków i kilkumiesięcznych niemowląt, które mają słabo wykształcony wzrok, najlepszym wyborem będą książeczki kontrastowe – dwu lub trzy kolorowe, zawierające proste, duże kształty. Na przeciw tym oczekiwaniom wyszła firma Lullalove oferując niewielką, rozkładaną książeczkę sensoryczną.

Specjalnie zaprojektowane wzory, waga oraz długość książeczki, odpowiadają możliwością motorycznych i potrzebom rozwojowym niemowląt. Oprócz kontrastowego połączenia bieli, czerni i czerwieni, które stymulują zmysł wzroku, posiada również wystające metki i uszka, potrzebne do rozwoju zmysłu dotyku oraz nauki manipulowania palcami, a także element szeleszczący zaszyty we wnętrzu książeczki, aktywizujący zmysł słuchu i uczący związków przyczynowo – skutkowych.

Ta uszyta z bawełny i łatwa do prania książeczka z pewnością sprawdzi się podczas pierwszych zabaw z dzieckiem.

Dla dzieci powyżej szóstego miesiąca życia warto wybrać książeczki kolorowe, zawierające również elementy wystające, ruchome i szeleszczące. Tego typu książeczki proponują firmy Done by Deer oraz Lulliputiens. Ta pierwsza jest autorem rozkładanej, dwustronnej książeczki, zawierającej proste kontury znanych zwierząt.

Dodatkowym atutem jest zapoznanie najmłodszego użytkownika zarówno z podstawowymi kolorami, jak i wzorami. Firma Lulliputiens oferuje mini książeczki, których głównymi bohaterami są lemur, jednorożec i czerwony kapturek. Miękka futerkowa okładka, fakturowane lub szeleszczące tkaniny, czy odchylane elementy doskonale wpływają na rozwój wielu zmysłów. Natomiast kolorowe obrazki doskonale nadają się do snucia opowieści i łatwo zapadają w pamięć.

Do książeczki przyszyty został ponadto okrągły fakturowany gryzak, który przynosi ulgę w trudnym okresie ząbkowania, a tasiemki zakończone rzepem umożliwiają zamocowanie książeczki np. przy wózku, czy łóżeczku. Zabawka jest świetnym sposobem na zaszczepienie w maluszku miłości do książek.

Ciekawą propozycją tej samej firmy jest książeczka z mini pacynką – królik dentysta, która oprócz stymulacji zmysłów, zaszczepia również miłość do higieny jamy ustnej, a możliwość zamieszczenia zdjęcia dziecka na ostatniej stronie sprawia, że staje się ono jednym z bohaterów historii.

Dzieci, które potrafią dobrze posługiwać się pisakiem, a przynajmniej odpowiednio go trzymać, firma Melissa&Doug proponuje wodne kolorowanki Water Wow!, które są świetną propozycją na udoskonalenie sprawności manualnej.

Dlaczego warto wybierać książeczki sensoryczne?

• stymulują rozwój zmysłów dotyku, smaku, wzroku i słuchu;
• zaszczepiają miłość do książek;
• są lekkie, miłe w dotyku, dostosowane do wieku rozwojowego dziecka;
• uczą;
• bawią;
• pobudzają wyobraźnię.